Analyse
Rapporten
CVR Transcript
Multimedia
Overige documenten
Downloads
Forum
Links
 

Interview met de dochter van Veldhuyzen van Zanten 

Dit interview is afkomstig uit 'De Gooi en Eemlander', gedateerd 23 mei 2002

“Het feit dat ik de dochter van de gezagvoerder ben, heeft grote invloed gehad op mijn rouwverwerking. Ik ben altijd bang geweest om andere nabestaanden te ontmoeten. Ik was bang dat ze mij de schuld van mijn vader voor de voeten zouden werpen. Ik heb dat gevoel nog steeds. Ik denk ook niet dat het over zal gaan. Ik moet dat een plaats geven. Ik was heel blij dat ik vorige maand bij de presentatie van het boek Tragedie op Tenerife Robina Wessels heb ontmoet. Zij is de enige passagier die de ramp overleefde omdat ze tijdens de tussenlanding besloot op Tenerife blijven. Robina zei: 'Ik denk helemaal niet over jou in termen van schuld'. Ik heb ook begrepen dat de 84-jarige meneer Van der Werf van mening was dat hij met het uiten van beschuldigingen toch zijn dochter, schoonzoon en drie kleinkinderen niet zou terugkrijgen. Dat weet ik allemaal wel, maar toch heb ik het gevoel dat mijn vader verantwoordelijk wordt gehouden voor al die slachtoffers. Daarom ben ik ook nooit op zoek gegaan naar andere nabestaanden. Ik heb dat niet gedurfd"

„De laatste keer dat ik mijn vader zag, staat me nog helder op het netvlies. Die zondagochtend vertrok hij heel vroeg. Ik sprong uit mijn bed om hem uit te zwaaien. Hij boog zich in zijn auto naar het raam en zwaaide terug. Ik zie nog die hand. Het laatste wat ik van hem heb gezien.
Hij was een voorbeeld voor me. Van hem heb ik de voorliefde voor De Verenigde Staten en muziek. Mijn vader stond in het gezin een beetje op de achtergrond. Werk was voor hem nummer één. Hij was veel onregelmatig weg. Hij was een vader voor ons als het hem uitkwam, Het gevoel van geborgenheid had ik meer bij mijn moeder. Mijn moeder was echt de spil van het gezin. Ik was die zondagavond bij mijn aanstaande schoonouders in Nieuw-Vennep. We zaten om een uur of acht aan de koffie toen mijn broer Ron belde. Hij zei dat ik meteen naar het ouderlijk huis in Sassenheim moest komen. Mijn vriend en ik hadden het voorgevoel dat er iets goed fout zat. Toen ik thuiskwam en Ron de deur opendeed werd dat door zijn gezicht bevestigd. „Papa heeft een ongeluk gehad", zei Ron. Dan weet je meteen dat het helemaal mis is. Maar dat het iets met het vliegtuig was, kon ik niet bevatten. Dat iemand met zo'n staat van dienst dit zou overkomen, verwacht je gewoon niet. Pas na weken drong de realiteit tot mij door. Heel lang heb ik gedachte bij me ehad dat hij opeens weer binnen zou komen lopen. Daarbij heeft ongetwijfeld meegespeeld dat mijn vader een van de slachtoffers was die niet geïdentificeerd was. Er is echt helemaal niets teruggevonden. We hebben nooit zeker geweten dat hij was overleden. Mijn verstand zei van wel. Maar ik dacht ook dat hij misschien wel een enorme klap had gehad, uit het vliegtuig geslingerd was en zijn geheugen kwijtgeraakt. In het begin had ik steeds dezelfde fantasie. Dat mijn moeder mij belt: ,Pappa is teruggekomen! Hoe vind je dat nou!? Kom gelijk naar Sassenheim!' Maar ach, dat kon natuurlijk niet."

„Gezagvoerder vertrekt zonder toestemming, stond de dinsdag na de ramp al in de krant. Iedereen in mijn omgeving riep meteen dat dit absoluut niet waar kon zijn. Hem treft geen schuld, was de overtuiging. Hij heeft absoluut niets fout gedaan. Pas later ga je het anders zien. Je leest de onderzoeksrapporten en gaat zelf over de hele zaak nadenken. Dan denk je: Hij heeft wel fouten gemaakt. Hij was ook een mens. In het boek over Tenerife staat een foto van mijn vader. Daaronder staat: Hij was een bijzonder mens. Dat was hij helemaal niet. Mijn vader was een gewoon mens, zoals jij en ik, met zijn fouten en tekortkomingen. In de serie missers en fouten op Tenerife heeft hij er ook een of twee gemaakt. Ik wil niet zeggen dat alleen zijn fout fataal was, maar alles bij elkaar was het dat wel. Binnen de familie is daar nauwelijks over gepraat. Maar Ron en ik zijn het er over eens dat hij onbewust - want we zijn ervan overtuigd dat hij voor zichzelf dacht dat hij kon starten - een fout heeft gemaakt. Als je moe bent dan kun je beslissingen nemen die je niet genomen zou hebben als je uitgerust en fit zou zijn. Hij zal zich absoluut niet bewust zijn geweest van de consequenties van zijn beslissing. Hij moet hebben gedacht: 'Ik kan wel starten. Het zit wel goed.' Ik ben bang voor de reacties als dit in de krant komt, maar ik vind dat ik eerlijk moet zijn. Het heeft 25 jaar geduurd voordat ik kon toegeven dat mijn vader fouten heeft gemaakt. Vijfjaar geleden was er een documentaire op televisie met een reconstructie van de ramp. Toen hadden wij nog heel sterk het gevoel dat mijn vader ten onrechte alle schuld kreeg toegeschoven. Maar we werden ook aan het twijfelen gebracht over de werkelijke toedracht. Ron en ik wilden weten wie welke fouten had gemaakt. Nu heb ik zoiets: Ja, het is duidelijk. Er zijn een door verschillende mensen fouten gemaakt. Nu kan ik erkennen dat mijn vader ook verkeerde beslissingen heeft genomen. De gezagsverhoudingen in de cockpit waren toen natuurlijk heel anders dan nu. Ik vind het een goede ontwikkeling dat mensen meer durven te zeggen tegen een hoger geplaatste. Ik kan me niet voorstellen dat mijn vader niet openstond voor meningen van een ander. Dat de co-piloot bijvoorbeeld benauwd was mijn vader te corrigeren. Het was toen wel zo dat als de gezagvoerder zei: We gaan, dat het vliegtuig dan ook vertrok.”

Tenerife betekent voor mij niet de grootste vliegramp in de geschiedenis van de burgerluchtvaart. In essentie is het nog steeds het ongeluk waarbij ik mijn vader heb verloren. De omvang wordt wel duidelijk als ik in de plakboeken van mijn moeder weer alle rouwadvertenties zie. Achterin Tragedie op Tenerife staat een namenlijst van alle Nederlandse slachtoffers. Je laat dat op je inwerken, maar ik denk dat het nooit echt goed tot je door kan dringen. Zo veel slachtoffers, daar kun je je geen voorstelling van maken. Ik denk dat dat vooral komt omdat mijn vader erbij betrokken was. Als je ergens heel dichtbij staat, zie je maar een klein onderdeel van het geheel. Het geloof heeft altijd een belangrijke rol in mijn leven gespeeld. Elke keer als mijn vader voor een vlucht vertrok, bad ik voor een behouden terugkomst. Die zondagochtend heb ik dat niet gedaan. Daarin zie ik nu de leidende hand van God. Opdat ik niet opstandig zou worden. Het was alsof Hij zei: Ik kan je gebed niet verhoren, dus bidt ook niet. De waarom-vraag - Waarom moest hem dit nu overkomen? - heb ik dan ook nooit gesteld. In al die missers en fouten zie ik Gods leiding. Het heeft mij bevestigd dat Hij echt bestaat. Daar put ik troost uit. Als God dit zo heeft gestuurd, dan hoef je mensen niet de schuld te geven. Dan hoef je ook niet bang te zijn voor je eigen toekomst, omdat je eigen leven ook zo wordt bestuurd. Ik zit niet lijdzaam te wachten met mijn armen over elkaar. Maar ik heb wel de zekerheid dat dingen gebeuren omdat God wil dat ze gebeuren. Dat geeft heeft veel steun in de verwerking van verdriet. Ik heb wel eens getwijfeld of er wel een God was. Maar als ik naar Tenerife kijk dan weet ik het weer zeker. Als de ramp tot doel had mij dat in te laten zien, dan kun je zeggen: Voor één mens? Moesten zoveel mensen sterven, om één mens te laten begrijpen dat er een God is? Nee, ik denk dat veel meer mensen door de ramp Zijn leiding en bestuur zagen. Als dat het doel was van Tenerife, dan zou het een grote zegen zijn. Het neemt je eigen verantwoordelijkheid beslist niet weg, maar je mag dan inzien dat je afhankelijk mag zijn van en vertrouwen kan op Gods besturing van het leven.

Ik hoop niet dat andere mensen zich door deze woorden pijnlijk getroffen voelen. Ik kan me voorstellen dat zij zeggen: Dat is nogal makkelijk praten. Maar ik voel het zo en put er troost en kracht voor mijn leven uit. Ik ben bang dat veel mensen zullen zeggen dat ze hier helemaal niets mee kunnen. Voor hun blijft het een grote ramp. Zij ballen nog steeds hun vuist en roepen: Waarom? Dat vind ik heel triest. Het enige wat ik kan doen is bidden of God het ook in het leven van die mensen duidelijk kan maken.''